Diş Hekimliğinde Estetik Seçenekler: Porselen Laminalar, Zirkonyum, Empress, E.max

Estetik Diş Hekimliğinde kullanılan Protez Çeşitleri ve Materyalleri nelerdir?

Porselen Laminalar ya da diğer ismiyle Yaprak Porselenler en popüler estetik protez uygulamalarından birisidir. Laminalar dışında gerekli durumlarda Kaplama (Kron), Köprü ve İmplant Destekli Protezlerde kullanılmaktadır. Estetik bölgede kullanılması en uygun materyaller IPS Empress ve IPS E.max porselenlerdir. İlk tercih olmasa da Zirkonyumun da estetik bölgede kullanılması uygundur.

Porselen Lamina (Yaprak Porselen) nedir? Kimlere uygulanabilir?

Porselen Laminalar dişlerin sadece görünen ön yüzeylerine yapılan 0,3 – 0,7 mm inceliğinde estetik porselenlerden yapılan tedavilerdir. Dişlerin görünümde değişiklik istendiğinde dişlerin ön yüzeylerinden hafifçe aşındırma yapılarak bazen de hiç aşındırma yapılmadan uygulanırlar. Eskiden laminalar normal porselenlerden yapıldığı için kırılma ve düşme gibi problemler olmaktaydı. Fakat günümüzde hem yapıştırma sistemlerinin gelişmesiyle, hem de porselen sistemlerinin güçlendirilmesiyle bu gibi problemler olmamaktadır.

Porselen laminalar, sadece sağlam dişlere yapılabilirler. Eğer dişler üzerinde büyük bir dolgu veya çürük varsa bu dişlere lamina yapılamaz. Bu durumda o dişlere lamina yaptığımız porselenin aynısından kaplama yapılabilmektedir.

Laminalar büyüme ve gelişimin tamamlanması yani 18-20 yaşından sonra herkese yapılabilen bir tedavidir. Fakat kişinin diş sıkma, gıcırdatma gibi bir durumu varsa ya da dişleri üzerine travma gelebilecek bir spor dalıyla uğraşıyorsa lamina yerine başka alternatif tedaviler düşünülmesi gerekmektedir.

Porselen Lamina yaptırdıktan sonra, uzun süre zarar görmeden kullanabilmek için nelere dikkat edilmelidir? Kahve, çay ve sigara gibi maddelerle renk değiştirirler mi?

Porselen Laminalar yapıldıktan sonra sadece iki duruma dikkat etmek gereklidir. Birincisi; hastalar ceviz, fındık gibi kabuklu yiyeceklerin kabuklarını dişleriyle kırmamalıdırlar. Bu davranış zaten sadece laminalar için değil, doğal dişler için de zararlı bir durumdur. İkincisi ise kalem arkasını ısırma gibi dişlere fazladan yük getirecek alışkanlıkları yapmamalıdırlar. Bunlar dışında, hastalar istedikleri gibi yiyebilirler ve içebilirler. Porselen laminalar kullanılan çay, kahve ve sigara gibi maddelerle renklenmezler. Fakat her zaman olduğu gibi düzenli ve düzgün ağız bakımı yapılması gerekmektedir.

Porselen laminaların literatürde 10 yıllık başarısı %90’ın üzerinde, 20 yıllık başarısı %80’in üzerindedir. Yani bu araştırmalar laminaların ömürlük bir tedavi olduğunu göstermektedir.

IPS Empress ve IPS E.max porselenler nedir?

Empress, 80’li yıllarda üretilmeye başlanmış, doğal diş ile benzer şeffaflığa sahip bu yüzden oldukça estetik, metal içermeyen bir porselen materyalidir. Daha sonraki yıllarda Empress Porselenler; kristaller ile güçlendirilerek aynı estetik özelliklere ve daha sağlam bir yapıya kavuşturularak, Empress 2 olarak isimlendirilmiştir. Daha sonra üretici firma isim değişikliği yaparak Empress 2’yi, E.max olarak isimlendirmiştir. IPS E.max günümüzde halen estetik protezlerde kullanılan en popüler porselen materyaldir. Doğal dişler kadar şeffaflığa sahiptirler, renk değişikliği yapmazlar, dirençleri oldukça yüksektir, yapıştırıldıktan sonra kırılmaları oldukça zordur, dişe oldukça kuvvetli tutunur, doğru şekilde yapıştırıldıktan sonra düşmezler. Bu özelliklerinden dolayı porselen lamina ve estetik kaplama gibi protezlerde kullanılması ilk tercihtir. Hem dijital yöntemlerle hem de manuel yöntemlerle bazen de her ikisi beraber kullanılarak üretimi yapılmaktadır.

Zirkonyumun diğer porselenlerden farkı nedir?

Zirkonyum bir porselen çeşidir değildir, beyaz renkli bir metaldir. Bu yüzden çok sert ve dirençlidir. Dijital üretim sistemlerinin diş hekimliğinde kullanımının artmasıyla, zirkonyumun kullanımı da günümüzde oldukça artmıştır. Sağlam ve sert olmasından dolayı hem dişler üzerinde hem de implantlar üzerinde kaplama (kron) ve köprü protezlerde rahatlıkla kullanılabilmektedir. Beyaz renkli olmasına rağmen şeffaflığı doğal dişlere göre daha azdır. Bu durum estetik olarak kullanımını kısıtlamaktadır. Tabi ki kendi rengi beyaz olduğu için, metal destekli porselen protezlere göre daha estetiktir fakat IPS E.max gibi camsı porselenlerle kıyaslandığında yapay görünmektedir. Ayrıca zirkonyumun dişlere olan bağlantısı kısıtlıdır, bu yüzden zirkonyumdan porselen lamina yapılamaz. Özet olarak, zirkonyum estetik tedavi seçeneklerinde ilk tercih olarak düşünülmemelidir.